Aysor.am | 21.02.2012
Մայրենի լեզվի միջազգային օրվա կապակցությամբ «Գրանիշ» գրական ակումբը և Հայաստանի Ազգային գրադարանը կազմակերպել էին քննարկում համաշխարհայնացող աշխարհում հայոց լեզվի շուրջ ծառացած վտանգների շուրջ` «Հայերենի ապագան գլոբալացող աշխարհում» խորագրով:
«Ժամանակակից գլոբալացող աշխարհում, երբ տնտեսական արդյունավետությամբ պայմանավորված` հաղորդակցության միջոցները ձգտում են արագության և համաընկալելիության` ի հայտ են գալիս վերպետական լեզուներ: Այս համատեքստում ազգային լեզուներն աստիճանաբար կորցնում են իրենց դերը: Այժմ հայերերնն ունի 7 մլն. կրող, բայց ներկայումս նրա առջև ծառացած վտանգները ճիշտ չկառավարելու դեպքում հնարավոր է շատ արագ տանուլ տալ հայերենի գերակայությունը: Հայերենը պետք է պահպանել ոչ թե ազգագրական էքզոտիկայի տեսակետից, այլ այն որպես կենդանի, կիրառական, անփոխարինելի հաղորդակցության միջոց ունենալու ձևով:
Ինչպես 5-րդ դարում հայոց գրերի գյուտը և թարգմանչաց դպրոցի ստեղծումը, ինչպես աշխարհաբարի գրառումը, ժամանակակից գրականության ստեղծումը և մեր ժամանկներում արդեն հայերենը որպես պետական լեզու ամրագրելը յուրաքանչյուրն իր ժամանակի մեջ ապրելու նոր տարածություն ստեղծեցին հայերենի համար, այնպես էլ համացանցային գրագետ հայերեն բովանդակության ստեղծումը և առկա թվայն սարքերի հայերենացումը պետք է դառնան մեր ժամանակների գերխնդրականը:»,-ասում է բանաստեղծ Կարեն Անտաշյանը:
Վաչագան Սարգսյանի կարծիքով, լեզվի ապագան վտանգված է նաև պետական անուշադրության պատճառով. «Միակ բանը, որ մինչև հիմա մեզ միավորում է, մեր լեզուն է: Երբ լեզուն ստացավ պետական պաշտպանություն, գրվեց նաև օրենք, որը այսօր չի գործում: Ստեղծվեց Լեզվի պետական տեսչությունը, Հայերենի բարձրագույն խորհուրդը, որի կազմի մեջ մտնում էին հանրապետության լավագույն լեզվաբանները, նաև բոլոր ոլորտների ճյուղային հանձնաժողովները: Եթե որևէ ազգի ուզում էին ծնկի բերել, նրա լեզուն էին կտրում: Այսօր Լեզվի պետական տեսչության կարգավիճակը ՀՀ ԿԳ նախարարության ստորաբաժանում է, որը չի կարող որևէ որոշում ընդունել: Աշխատակիցները ընդամենը 10 հոգի են և խախտում արձանագրելուց բացի, այլ բան չեն հասցնում: Հասել ենք նրանք, որ առաջ խանութների վրա գրում էին Սելլ- մագ, հիմա սուպերմարկետ»,-ասում է գրող Վաչագան Սարգսյանը:
Գրողի հավաստմամբ, դրա մեղավորության մեծ բաժինը հեռուստաընկերություններին է: «Եթե երեխան տեսնում է, որ ամենուր օտար լեզվի կուռքացում է գնում, նա էլ մի օր կսկի քամահրանքով խոսել լեզվի մասին: Լեզվի աղանդավորություն է սկսվել, հեռուստատեսություների վայ լեզվի պատճառով դպրոցում արած գործը ջուրն է ընկնում»,-ասում է գրողը:
