Երիտասարդ.am | Ծովինար Կարապետյան
Անցած գրական տարին ամփոփում էին «Գրանիշ» գրական ակումբի հիմնադիր Կարեն Անտաշյանը, գրականագետներ Արքմենիկ Նիկողոսյանն ու Հասմիկ Հակոբյանը:
«Գրական 2011-ը. քարերը նետելու ժամանակը»: Այսպես է անցնող տարին բնութագրում «Գրանիշ» գրական ակումբի հիմնադիր Կարեն Անտաշյանը: Չնայած տարին լուրջ բեկումներով աչքի չի ընկել, սակայն արվել են որոշակի քայլեր, որոնց արդյունքները երեւալու են արդեն 2012 թ-ին: «Գրական դաշտն աշխուժացնելու առումով ռեալ քայլեր են արվել: Մենք ասում ենք, որ պետք է Հայաստանում գրական շուկա ստեղծվի, զարգանա: Արդեն ունենք գրողներ-հրատարակչություն համագործակցության մի քանի դեպքեր»,- ասում է Կարենը:
Գրական դաշտի երիտասարդ ներկայացուցիչները բարձր են գնահատում նաեւ հրատարակչությունների` դաշտի աշխուժացմանն ուղղված նախաձեռնությունները` «Էդիթ պրինտի» համահայկական ընթերցանության մրցույթը, «Անտարեսի» արձակ պատմվածքների մրցույթը եւ այլն:
Այս տարի նրանք բարձրաձայնել են նաեւ արտասահմանյան գրականությունը հայերեն թարգմանելու անհրաժեշտության մասին: Սամվել Մկրտչյանի` Ջեյմս Ջոյսի «Ուլիսեսի» թարգմանությունը նրանք եզակի են համարում, որովհետեւ ամեն լեզվով չէ, որ այդ գործը թարգմանված է եւ թարգմանելի:
Տարվա ձեռքբերումներից են նաեւ «digilib.am» եւ «litopedia.org» կայքերը, որոնց միջոցով համացանցում ներկայացվելու է հայ գրականությունը: Այդ աշխատանքների մեծ մասը նրանք կատարել են սեփական միջոցների հաշվին, չնայած կողմնակի ֆինանսավորում եւս եղել է:
Այս տարի նրանք դժգոհ չեն ՀՀ մշակույթի նախարարության աշխատանքից, քանի որ բավականին աջակցել է երիտասարդ գրողներին, որպեսզի մասնակցեն գրքի միջազգային մի շարք ցուցահանդեսների:
Ինչ վերաբերում է նրան, որ Հայաստանի գրողների միությունն աստիճանաբար կորցնում է իր «մոնոպոլ» կարգավիճակը, գրականագետ Արքմենիկ Նիկողոսյանը նույնիսկ դրական է գնահատում.«Ստեղծվում են փոքր գրական ակումբներ, որոնցից յուրաքանչյուրն իր հեղինակներին առաջ է մղում, դաշտը բազմազան է դառնում, մրցակցություն է առաջ գալիս»:
Երիտասարդ ստեղծագործողները գրականությունը հանրայնացնելու եւս մեկ միջոց են առաջարկում: «Եթե երկրի նախագահը, վարչապետն ու նախարարները չգնան ազգային երաժշտական մրցանակաբաշխությունների, աստղիկ-մաստղիկների համերգներին, այլ մի անգամ գան սովորական հայ գրողի գրքի շնորհանդեսին, հասարակության վերաբերմունքն ինքնաբերաբար կփոխվի գրքի նկատմամբ»,- նկատում է Արքմենիկ Նիկողոսյանը:
Նրանց այնքան էլ դուր չի գալիս այն հանգամանքը, որ գրքի գինը սահմանելիս մեր երկրում հեղինակի կատարած աշխատանքը հաշվի չեն առնում. հաշվում են միայն տպագրական ծախսերն ու հրատարակչության շահույթը: Այնինչ արտասահմանյան երկրներում հեղինակի աշխատանքին բաժին է ընկնում գնի 70%-ը:
Ինչեւէ, երիտասարդ ստեղծագործողները վստահեցնում են, որ եկող տարին ավելի բերքառատ է լինելու, քանի որ հիմքերը դրված են, գրողներն ու գրականագետներն էլ աշխատում են միասին` գրականությունը տեղ հասցնելու համար: Մնում է միայն, որ երբ անցնի 2012-ը, երբ Երեւանը կլինի գրքի մայրաքաղաք, չի անցնի նաեւ գրականությունն առաջ մղող ոգեւորությունը:
