Այստեղ հավաքում եմ Չոռի լույս տեսնելուց հետո գրված բանաստեղծությունները, որոնք ինչ-որ առումով շարունակում են այդ գրքի իներցիան, բայց նաև մի թեթև ուրիշություն են ուրվագծում, որ ես առայժմ խմբավորում եմ “ասված” խորագրի տակ, տեսնենք, թե ինչ դուրս կգա ի վերջո՝ բայց վատ միտք չէ՝ դզոն, չոռ, ասված ))
Կորպորատիվ
Նամակներ ես գրում՝
սիրելի գործընկերներ․․․
սիրելի գործընկերներ․․․
ժամանակ առ ժամանակ շտապելուց
ստացվում է՝ սիրելի գորշընկերներ,
քանի որ էդ երկու տառերը
իրար կողքի են ստեղնաշարի վրա։
երբեմն հանուն արդարության
ալարում ես ուղղել։
հունվարի 5, 2024
Clearance
Սիրելի հետևորդներ,
սիրով ուզում ենք տեղեկացել սույնով,
որ աննախադեպ զեղչերին հետևած
սև ուրբաթին անմիջապես հաջորդեցին
ավանդական դարձած հոբելյանական զեղչերը
մեր հիմնադրման 42 ամյակի առթիվ,
հետո լիկվիդացիոն զեղչերը վրա հասան,
հետևեցին զեղչերը եզրափակիչ,
դե ինչ, նախատոնական զեղչերի ժամանակն է,
հիմա, տոնական զեղչերից առաջ,
հընթացս մեծ, խոշոր և մեգա զեղչերի՝
նշված տեսականու համար
1+1=3 ակցիային զուգահեռ,
որպեսզի ջերմ զեղչերով դիմավորենք ձմեռը,
դիմավորենք գարունը, ամառը և նորից
ձմեռը՝ հատուկ անակնկալներով լի,
որպեսզի ոչ ոք, ոչ մի հոգի, ոչ մի որդի մարդու
չմնա առանց իր բաժին ուրախության
երկնային արքայության բալանսներում –
բոլորին մեր ձևով հավասար,
և միայն, բայց միայն նրանց ենք այստեղից
մենք մի թավուր միշտ թարս նայելու,
որ կյանքի մայրամուտին հանկարծ
բարեպաշտ հավատացյալներ դարձան՝
զի դիտարկում ենք այդ արարքը
որպես ոռ մտնելու մի ձև։
դեկտեմբերի 16, 2024
Disclaimer
Առավոտը, որ զարթնում է
կոֆեի կարիքից,
ինչ արած, տեղեկանում ենք, որ
անհավես եղանակ է էսօր
մարսի վրա,
իսկ այստեղ մեկնարկում է այն,
որպես հնարավարություն –
այո, կգնեմ յոթ փոր ծնած
տավարի լեղապարկի քարեր,
բերանացի –
թարգմանեցի զասոսը,
բերնեբերա՞ն
անցնում է տագնապը,
խցանված փողոցներում ածելով
կոնցեպտուալ ատելությունն այոց
հին վարորդներից՝ նոր վարորդներին,
հին վարսավիրներից՝ նոր բարբըրներին,
հնակյաց սփյուռքից՝ նորելուկ սփյուռքին,
հին բանաստեղծները նոր բանաստեղծներին
չեն կարդացել, հե-հե,
թախիծը՝ անորոշության սուջուխ
ճայթուկագործի աղիքներում
դե, նստակյաց գործ է
սուրբծննդյան սպասումը,
լռության ուխտ լցած
նիրհուն ծխում է
ինժեկտոր մատոռ իր մատուռի ղեկին
փխրունությունը
որպես դալուկ երկտող
վերջին էլեկտրաբուսի դռան վրա՝
գոմի դուռ չի սա –
զգույշ փակեք։
դեկտեմբերի 2, 2024
Ծուխ
ծառը ոսկի է հագել
հրաժեշտից առաջ –
մարդ ես անցնող-մանցնող լինի,
նկարվող-մկարվող․ հանկարծ։
շաբաթուկես է ինչ-որ
մագնեզիում եմ խմում,
մեկ է՝ հավես չկա։
Նոյեմբերի 7, 2024
*
Քարի ճեղքից սրբատաշ,
լերկամարմին մի լորձուն՝
ասավ՝ դիլխոր ես, ադաշ,
ինչո՞վ օգնեմ էդ գործում։
Հոկտեմբերի 27, 2024
Դև
Դու նորից եկել ես, ի՞նչ անեմ,
Ես այնպես մաշել եմ իմ հոգին,
Կերել ես հայացքով քո անել
ՈՒ գամել քո մռայլ հմայքին:
Քեզ երկար, շատ երկար եմ սրել,
Ու թաքուն պապանձվել քեզ համար,
Դու նորից եկել ես, – քեզ բերել
Քեզ խեղդեմ, ինձ խեղդեմ, ի՞նչ անեմ,
Տակս դեռ թաց է մինչ հիմա:
Չգիտես ի՞նչ անես, ո՞ւմ տխրես,
Դու խենթ ես, խենթ կապիկ մի գուցե,
Եկել ես խենթի պես, որ խրես
Տագնապը սրտիս մեջ քո խյուսե։
Դու խենթ ես, խենթ կապիկ, բայց հիմա
Դու նորից եկել ես, ի՞նչ անեմ,
Ես էլ խենթ եմ դառել ակամա,
Քեզ նորից սրեմ, ի՞նչ անեմ,
Տակերս դեռ թաց են մինչ հիմա:
Քեզ սրե՞մ, քեզ սրե՞մ, ի՞նչ անեմ,
Աչքերս դեռ բաց են մինչ ի մահ:
*փխրուն կապիկները մանկությանս ամենամեծ սարսափն էին, որ հաճախ էի տեսնում երազում։
Ճոճանակ
Ուր է իմ պարտեզը, աշխարհից
խլված եդեմն իմ, եզրափակված
եղանակով ու տաղերով խորհրդավոր –
գիշերն այրվող անապատի հրդեհը
սողոսկեց ներս, բռի անխոչընդոտ
և ես կորցրել եմ հիմա
եզրասալերի տեղը արգելապատ։
բայց ուր է, ուր է իմ պարտեզը՝
շահած դրախտն իմ, հողն իմ,
այգիների դողդոջն իմ հարազատ,
սոսիների ստվերը սրբադաս –
գիշերը զոռ քամիներից քշված
գաղջ մուժ-մշուշներում մոլոր
շները ներս անցան ու անվրդով
քաքոտեցին աղբյուրների ակը,
միզանիշեր դրին այլևայլուր։
և ուր է, ախ ուր է պարադիզն իմ,
բակն իմ ներքին, ծածուկ –
տունն իմ, ներսուդրսի շեմին
բերդն իմ օրինապահ ու կոշտ՝
տաքուկ վառարանիս վրա
կերամանիս վրա առողջարար
և անկողնուս՝ փափուկ ու թանկանոց –
ոջիլները կերան, բորբոսները կերան,
գոռեխները կերան, ձմեռները կերան –
ինձ անգամ փայ չթողեցին,
ինձ չտեսան անգամ շիվար ու հարցական։
ախ ուր է, և ուր է, բայց ուր է
կենաց պատյանը իմ, վահան,
մարմինը իմ խլված աստղերից ու փոշուց,
պատսպարանը իմ, անունը իմ,
օծված ընծա զմրուխտներով սիրո,
ոսկով ցավի ու ագաթով հիշողության –
ժամանակը եկավ, ժամանակը եկավ,
ժամանակն է եկել, ժամն է նրա
և արդեն չեմ ճանաչում, անգամ
ամաչում եմ արդեն արևին տես հանել։
ուր է, ուր էս դու, ուր էս դու, ուր է,
որտեղից է լսվում այս ձայնը,
ինչպես գտնեմ քո բույնը, ինչպես
հասնեմ շեմին վերջին, միակ
որ չի հատել դեռևս ոչ մի օտարոտի –
օտար մոլորակի վրա, օտար հողում,
օտար պարտիզպանի, օտար այգում,
օտար ծառից կախված օտար վանդակ
ու նրա մեջ պզտիկ մի ածխագույն թռչուն,
որ ձանձրացավ արդեն օտար լեզվով
երգանման բաներ ծլվլալուց,
թերևս կոֆե ուզի ծխախոտով
ու ասի՝ դե ես թռա,-
իբր ինքն է ասողը։
Բերքահավաք
Ախր գրված է, չէ՞ որ գրված է՝
ջան այգեպան, արդար հոգի,
տերն ու ծառան մեր մայր հողի,
բայց այգեպանները, որ ամեն օր
գնում-գալիս են իմ փողոցով
հոկտեմբերյան խնձորով լի
իրենց պապենական զլերում
զլում են միայն՝ նա-նա-նա,
ինքը հա ուզում ա իմ հետ մահանա,
մանա ա գալիս հա մա-հա-նա,
ինքը լավ պլանա-նա-նա-նա-նա,
նենց վատը չի․․․
իսկ եթե կանգնեցնես ու ասես երգի՝
կասի՝ ջուրը կտրին, կարկուտը խփեց,
չոռը կերավ, լարսը փակվեցի,
խնձորին գին տվող չկա էլ
հիմա նա-նա-նա․․․
վնասը՝ արագածոտնի նախալեռներին
հասավ, որ նա-նա-նա․․․
ջան այգեպան, մաշված հոգի,
սև կետ ունես դու ձախ թոքիդ,
ու ես էլ քեզ չեմ փրկի, չեն փրկի
երգերս, որ ոչ քո մասին են,
ոչ քեզ հարմար, ոչ քո համար՝
ընդամենը ես էլ եմ տքնում
մի ձև ձեզ հետ մա-հա-նալ,
բայց իմ լեզվով։
ՆԱԳ 4o
Ինչպե՞ս պատրաստել փոքրիկ ձուլարան
ընտանեկան կարիքների համար.
հարցնում եմ «նրան, որ ամենինչ գիտի»
— Օ, ինչ խոսք, այսօր հրաշալի եղանակ է
աշխարհի վերջին պատրաստվելու համար,
բայց միգուցե սկզբից փորձեք
լվանալ երեկվա ընթրիքի ամանները
և արյան ընդհանուր անալի՞զ հանձնել,
ասում է «նա, որ ամենինչ գիտի»։
չափդ ճանաչիր, շշպռում եմ ես նրան,
դու երբեք, երբեք չես հասկանա,
որ եկել է ձանձրանալու ժամանակը։
Մնացորդաց
Արեգակս դասի գնալուց առաջ
քնաթաթախ չեք է անում տանելիքը՝
պայուսակս վերցրել եմ, օրագիրս վերցրել եմ,
հետճաշիկս վերցրել եմ, գրքերս վերցրել եմ,
գնդակս վերցրել եմ, ի՛նձ վերցրել եմ․․․
իզուր չի ստուգում –
եղել են դեպքեր, որ մոռացել է։
լինում է, չէ՞ դե դուք էլ գիտեք մարդկանց,
որ երկրից մշտական մեկնելուց առաջ
տուն-տեղ ծախում՝ փողը վերցնում են,
վիզայով կամ անվիզա անձնագիրը վերցնում են,
գոնե առաջին շաբաթվա համար
լավաշ, բաստուրմա, կոնյակ վերցնում են,
քչից շատից եղած ոսկեղենը վերցնում են,
ճամպրուկները վերցնում են,
բայց իրենք իրենց մոռանում են վերցնել հետները։
ու մենք, մեր դեպի ուր գլորվող օրվա հետ՝
նախաճաշի, կանգառում ծխելու,
երեխեքին կառատեի տանելու,
նոր գործ փնտրելու ընթացքում,
պոլիկլինիկայի հերթում, հաց առնելիս,
թթու դնելիս, ատամները լվանալիս,
կոմունալները մուծելիս,
և անգամ քնանալուց առաջ
միշտ համ էլ տիրություն ենք անում
երբևէ մշտական հեռանալով
այստեղ իրենք իրենց մոռացած
մեր մարդկանց,
որ երբ արձակուրդ գան
ու հարցնեն, էս չհասկացա, բա ո՞ւր եմ ես՝
ամոթով չլինենք։
Կենսական խորհուրդներ
Քանի որ չգիտես, չգիտես իրոք,
թե էս իրիկուն կլինի, թե վաղն առավոտ,
բզզնած փետրվար կլինի կամ միգուցե
արևակեզ, դնջլո, դեղին օգոստոս,
կլինի ընթրիք, թե հետճաշի սուրճ,
խաշի սեղան կլինի, թե ասկետ մատուռ,
քաղաքամեջ կլինի, թե չոլ անտերուդուս,
մայրուղի կլինի, թե կինոյի դիվան,
չգիտես, չգիտես իրոք՝ ով մարդ ասսու,
երբ ու ինչպես կգա վայրկյանը խզումի,
անհրաժեշտ պահը հրեժեշտիդ վերջին՝
այս աշխահին նեղ ու արևին այս մեծ,
և ուրեմն ամեն օր, ամեն օր՝ լսո՞ւմ ես,
մանրամասն լվա վերջին մարմինդ,
ու անդրավարտիք հագիր հանդիսավոր։
Ավանդ
Մի անգամ, աշուն էր, թե մթնշաղ,
էս արևի տակ իրենն ապրած,
կյանքը տակից, վրից, կողից ու անգամ
ներսից իմացող մի իմաստուն կին՝
որ գեղարվեստական իմաստով կարող էր
մաթևոսյանական հերոս լինել թեկուզ
կամ տարկովսկու էն կինոյից,
տեսնելով ինձ՝ հուսահատ շիվարածիս,
ասավ՝ տղես, շատ լավ գիտեմ
մոլորված-ոլորվածի քո ցավը,
ուրեմն ուշադիր լսի, թե ինչ կասեմ քեզ՝
էդ մածունի ու սմետանի տարաները
լրիվ հավայի ես պահում, ումուդս,
դրանք երբեք, լսում ես՝ երբեք
պետք չեն գալիս հետո:
Ջնջումներ
Ինձ ջնջել եմ երեկվանից,
ու ձեր միջին արդեն չկամ –
հիշեցի կիրովականցի բանաստեղծ
զոլոյի էս դիլխոր տողերը՝ գրված
դեռ հեռավոր իննսունականներում,
երբ հանկարծ այս առավոտ տեսա,
որ ջնջել ես պռոֆիլիդ նկարը,
թանկագին ընկեր –
լավ բան չի եղել հաստատ,
հեչ լավ բան չի եղել․
հասկացա ես միանգամից։
Կենսական խորհուրդներ
դեպրեսիա չի, գանձս, ոչ էլ աշունն ա մով,
ոչ էլ թախիծն ա տարիքիդ՝ մութն անց հիսուն,
քեզ ընդամենը քաղցր, սերուցքային կրեմով՝
վրան շաքար ցանած էկլեր ա պակասում:
համով։
Հավեսի էի ընկել
անկողինը հավաքեցի, սենյակը ավլեցի,
ամանները լվացի, լվացքը փռեցի,
ճաշը եփեցի, աղբը թափեցի՝
ասեցի նստեմ՝ սուրճս խմեմ,
մեկ էլ ներքին ձայնս ասում ա՝
ախպեր, էս ի՞նչ ես անում –
էս դու լրիվ տունը չե՞ս։
նայեմ՝ ժամանակ չկա,
ուշքի գալով կպա գործի՝
նասկիներս գցեցի միջանցք,
արևածաղիկի կեղևները՝
դիվանին ու սեղանին,
յուղոտ թավան դրեցի սալօջախին,
ձմերուկի շիրան՝ ստեղնաշարի վրա
կոշիկներս հանեցի կոշկամանից,
լոգարանի հայելուն օճառ ցպնեցի –
հասցրեցի, հասցրեցի ամեն ինչ,
որ երբ տուն գաս շուտով՝
հանկարծ հերքված չգտնես այն թեզդ,
որ ես առանց քեզ կորած եմ:
Որոշումներ
Ինչքան ժամանակ է էս շներին
փորձում եմ սովորեցնել,
որ գազոնի վրա չի կարելի
պառկել, գզմռտվել, փորփրել՝
քանի որ փչացնում, չորացնում են,
իսկ սրանք սովորել են միայն
որ էդ ամենը չի կարելի անել
միայն, երբ ես մոտակայքում եմ:
արդյունքում՝ ես ապուշի պես
հիմնականում մոտակայքում եմ
իմ ընդունած օրենքների,
քանզի նաև որոշել եմ, որ երխեքը
պետք է ընթերցասեր լինեն,
տուն մոծակ ու ճանճ չպիտի մտնի,
ֆոլոերներիս թիվը պիտի աճի կայուն
և օրգանիկ պիտի լինեն պամիդորներս:
էհ, տեսնես կեսգիշերներ ու թախիծ,
ամառներ ու ձանձրություն հորինողն է՞լ
իր որոշածի մոտերքում է հիմնականում։
*
Էս շոգին ոչինչ չի լինում անել,
քան բարի և կամեցող լինելը։
հուլիս 24․ 2024
Սպասումներ
Լինում է, որ լավ առիթի համար
կայֆոտ ստատուս ես հորիում,
իսկ էդ լավ առիթը
տենց էլ չի գալիս։
